کفپوشي است با زمينه تار و پودي که نخ­هايي به عنوان خاب از سطح آن بالا آمده است که اين نخ­ها همزمان با بافت فرش چه به صورت دستي و چه با ماشين بافندگي ايجاد مي­گردد. و از درگيري نخ خاب (همان پرز فرش مي­باشد) با يکي از نخ­هاي تار و يا پود گره به وجود مي­آيد. (در واقع دو سر اين گره­ها نخ خاب مي­باشد).

در فرش­هاي ماشيني براي پر کردن بين نخ­ها از نخ­هاي پنبه­اي يا جنس­هاي ديگر به عنوان نخ­هاي پرکننده استفاده مي­کنند که انسجام بيش­تري در فرش ماشيني ايجاد مي­نمايد سپس پشت فرش با مواد تکميلي و آهار پوشانده مي­شود تا نخ­ها را به­گونه­اي جدانشدني در کنار همديگر نگه دارد.

جنس نخ خاب فرش­هاي ماشيني تعيين کننده جنس فرش مي­باشند. اعم از اکريليک، پلي­پروپيلن، ويسکوز، پشم و يا ترکيبي از آن­ها که جنس نخ غالب ملاک عمل قرار مي­گيرد.

هر يک از جنس­هاي فوق ويژگي­هاي منحصر به فردي به فرش مي­دهد که بسته به نوع کاربرد، مي­توان آن­ها را انتخاب نمود.

از گذشته­هاي دور فرش­هاي اکريليک در ايران طرفداران بسياري داشته است، به گونه­اي که مي­توان گفت اکثر فرش­هاي موجود در خانه­ها از جنس اکريليک مي­باشد. البته به دليل ويژگي­هاي مناسب نخ اکريليک از جمله ثبات رنگ بالا، برگشت­پذيري مناسب، مقاومت مناسب، حجيم بودن هنوز هم جايگاه خود را حفظ نموده است.

فرش­هاي پلي­پروپيلن داراي برگشت­پذيري مناسب همانند نخ­هاي اکريليک نيستند. لذا پس از مدتي فرش­ها تغيير مي­نمايند و از آنجاييکه ايرانيان فرش­هاي پرزدار را مي­پسندند لذا فرش­هاي پلي­پروپيلن را با کيفيت مناسب نمي­دانند. در صورتيکه اين از خصوصيات فرش­هاي پلي­پروپيلن مي­باشد که به مرور زمان نخ­هاي خاب، به سطح فرش برمي­گردند و از حالت ايستاده خارج مي­شوند.

نخ­هاي ويسکوز به دليل براقيت و شفافيتي که دارد همانند نخ­هاي ابريشمي مي­باشد و از آنجاييکه نخ­هاي بسيار ظريفي هستند در بافت، به خصوص اگر نقشه فرش نيز ظريف و ريز باشد و تراکم فرش هم بالا باشد، همانند فرش­هاي ابريشمي ديده مي­شوند، که اين نوع فرش نيز در بازار با قيمتي کمي بالاتر از فرش­هاي ديگر موجود مي­باشد. اما اشکال عمده اين فرش­ها ثبات کم آن­ها در مقابل نور و شستشوي نه چندان ساده آن­هاست.

- فرش­هاي ماشيني از روي تراکم گره و تعداد شانه در بازار مصرف دسته­بندي مي­شوند که هر چه تعداد شانه بالاتر و تراکم گره بيشتر باشد فرش منسجم­تر و محکم­تر و سنگين­تر مي­باشد و ظرافت نقش هم بيشتر مي­گردد.

+ نخ خاب فرش نيز مي­تواند بريده (مرسوم در فرش­هاي ايران) يا حلقوي باشد که از نخ خاب حلقوي براي توليد فرش­هايي مشابه گليم و جاجيم استفاده مي­نمايند.

فرش­هاي ماشيني پس از بافت و بازرسي، مرحله تکميل و آهار را طي مي­نمايند سپس مجدداً بازرسي شده و عيب­يابي مي­گردند بسته به اينکه چه نوع عيبي در فرش ديده مي­شود درجه­بندي مي­گردند. سپس کناره فرش و ريشه­ها زده شده و پس از کنترل نهايي و چسباندن اطلاعات،بسته­بندي مي­گردند. در بعضي از کارخانجات نوارهاي چرمي در طول به زير فرش چسبانده مي­شود تا فرش­ها در هنگام استفاده سر نخورند.

بنابراين آنچه از فرش انتظار داريد بر روي برچسب الصاق شده در پشت فرش مطالعه نماييد اين اطلاعات شامل:

- علامت استاندارد همراه با کد 10 رقمي در ذيل آن

- شماره و گواهي برچسب در کادر مربوطه که نشانه صداقت در اطلاعات درج شده در برچسب مي­باشد.

- درجه فرش

- ابعاد فرش (که حتماً بايد در سراسر طول و سراسر عرض يکسان باشد).

- جنس نخ خاب، تار و پود

- تعداد گره در مترمربع و تراکم شانه در متر، تراکم پود در متر و ارتفاع خاب

- نام طرح

- شرايط نگهداري شامل طريقه شستشو و شامپو کردن و خشک کردن

- نام توليدکننده

توجه داشته باشيد تا برچسب پشت فرش حتماً از جنس پارچه و يا کاغذ پوشش­دار باشد تا هنگام شستشو از بين نرود.

ضمناً براي اطمينان از عدم رنگ­دهي فرش اعم از دست­بافت و يا ماشيني از تکه­اي پارچه سفيد پشمي يا پنبه­ايي همراه با محلول صابون (5 گرم صابون + 2 گرم سود يا کربنات سديم را در يک ليتر آب حل کنيد و مقداري از آن را در يک ظرف شيشه­اي کوچک ريخته و با خود همراه داشته باشيد) استفاده نماييد. با هماهنگي و صدور اجازه از سوي فروشنده چند قطره از اين محلول را بر روي گوشه­اي از فرش که رنگ آن تيره­تر است بريزيد سپس با پارچه آن را بماليد اگر اثر رنگ بر روي پارچه ظاهر گرديد نشانه عدم ثبات مناسب رنگ فرش مي­باشد.

اگر هر يک از عيوب اعلام شده در ذيل را در فرش ديديد مطمئن باشيد فرش از درجه يک
نمي­باشد.

شکستگي و اشتباه در نقشه فرش يعني در نقشه فرش عيب ديديد.

پارگي نخ تار و پود، سوختگي و زبري در سطح فرش، رفوگري قابل تشخيص، پشت ريختگي و يا پاک نشدن پشت فرش از نخ خاب، جاي خالي و تيغ­خوردگي خاب کندگي، تغيير رنگ، يک دست نبودن آهار پشت فرش، روزدگي آهار تاب خوردگي کناره فرش و حفظ نشدن شکل هندسي فرش، پارگي، جا افتادگي و يا در يک راستا نبودن ريشه فرش.

- سعي کنيد از تابش نور مستقيم بر روي فرش جلوگيري گردد به خصوص اگر از جنس پلي­پروپيلن و ويسکوز باشد.

- اگر با وجود نوارهاي چرمي در زير فرش باز هم فرش پهن شده در منزلتان حرکت مي­نمايد بهتر است از شبکه­هاي توري موجود در بازار که معمولاً از جنس پي وي سي مي­باشد استفاده نماييد اين شبکه­ها مانع چين­خوردگي فرش نيز مي­گردد.

- براي شستشوي فرش بهتر است ابتدا آن­ها را جارو نموده و گرد و غبار را از روي آن بزداييد سپس با شامپو و يا مواد شوينده با مواد کمکي ضعيف براي شستشوي آن استفاده نماييد. آب مورد مصرف نبايد از 40 درجه بيشتر باشد.

- براي خشک کردن فرش اصلاً آن­ها را لوله و يا تا ننماييد سعي کنيد فرش­ها را براي خشک شدن پهن نماييد، به گونه­اي که هوا در اطراف آن جريان داشته باشد و از نور شديد و يا حرارت براي خشک کردن آن استفاده ننماييد.

- از برس­هاي تيز و زبر براي شستشوي فرش استفاده ننماييد.

- در صورت وجود لکه بر روي فرش، ابتدا لکه­بري نموده، سپس اقدام به شستشو نماييد و هر گاه فرش خيس گرديد حتماً از يک حوله تميز براي خشک کردن آن استفاده نماييد. بدين ترتيب که حوله را در محل قرار داده و شئي مسطح و سنگين روي آن قرار دهيد تا مدتي در همان حال بماند و بدين ترتيب رطوبت فرش را بگيرد.

- مايعات شيرين باعث پوسيدگي فرش مي­شود. لذا بلافاصله براي پاک کردن آن اقدام نماييد.

آدامس : ابتدا يخ را روي آدامس قرار داده تا سفت شود. سپس به راحتي با دست کنده مي­شود، در صورت نياز از يک کاردک براي برداشتن آن کمک بگيريد.

چسب و جوهر خودکار: با استفاده از پارچه آغشته به سرکه ابتدا آن­ها را سفت نموده سپس آن را جدا مي­نماييم و يا از استن براي جوهر خودکار استفاده نماييد.

لکه گِل: ابتدا نشاسته ذرت را بر روي گل خيس شده پاشيده و بعد از حدود 20 دقيقه محل را با جاروبرقي پاک کنيد.

لکه جوهر: از ماست براي پاک کردن آن استفاده نماييد، ماست را بر روي لکه قرار داده و جمع نماييم اين عمل را چند بار تکرار نماييد.

لکه آب ميوه، شکلات، چاي، شير و قهوه را با آب نيمه گرم و صابون و يا شامپو تميز نماييد.

اثرات چربي و واکس: از صابون و سرکه سفيد و آب نيمه گرم و پاک کننده­هاي خنثي و شامپو استفاده نماييد.

اثرات خون و تخم­مرغ : از محلول نمک، صابون و سرکه سفيد با آب نيمه گرم استفاده نماييد.

روغن: ابتدا پارچه سفيد را بر روي روغن قرار داده و بعد اتوي نيمه گرم بر روي آن بگذاريد.

لکه دوده: روي لکه نمک بپاشيد، پس از 5/1 ساعت با جاروبرقي آن را پاک کنيد.

لکه­هاي تازه: بهترين پاک کننده ترکيب آب و کربنات مي­باشد. آن را روي لکه ريخته سپس به وسيله اسفنج خشک نماييد. يا از خمير ريش استفاده نماييد. آن را بر روي لکه بماليد و با آب يا سودا آن را شستشو دهيد.

لکه­هاي کهنه: ابتدا 2 قاشق پودر لباسشويي و سه قاشق سرکه و يک ليتر آب گرم را مخلوط نموده سپس با آن لکه­ها را پاک نماييد.

شماره استاندارد : 10735 و 1360