بهداشت فردي و استفاده از دستمال در ايران قدمتي ديرينه دارد، در آن زمان خانم­ها و آقايان از دستمال­هاي پارچه­اي که جنس و طرح آن نيز بيانگر طبقه اجتماعي فرد بود، استفاده مي­کردند. اشکال استفاده از اينگونه دستمال­ها، استفاده چند باره از آن­ها و در هر نقطه­اي از صورت و دست و نيز حمل ويروس و ميکروب در صورت بروز بيماري در فرد، بوده است. اما امروزه باتوجه به مسائل بهداشتي دستمال کاغذي يکبار مصرف جايگزين دستمال­هاي پارچه­اي گرديده است. به گونه­اي که اين کالا، جزو نيازهاي اوليه هر خانه­اي محسوب مي­شود. در اين راستا کارخانه­هاي زيادي براي توليد اين محصول در سراسر کشور فعاليت دارند که در اين ميان فقط دو واحد توليدکننده کاغذ بهداشتي دستمال کاغذي مي­باشند و بقيه کارخانجات داخل، فقط کاغذها را برش داده و بسته­بندي نموده و با نام­هاي تجاري مختلف در بازار، عرضه مي­نمايند.

بنابراين آنچه در بازار مصرف به دست ما مي­رسد بسته­بندي شدة کاغذهاي بهداشتي است که يا توسط اين دو واحد توليدي داخل کشور توليد شده­اند و يا از کشورهاي ديگر وارد کشور گرديده­اند.

باتوجه به حساس بودن اين کالا و شرايط توليد آن لزوم نظارت و کنترل توسط سازمان­هاي دولتي محرز گرديده است، لذا صدور پروانه ساخت توسط وزارت بهداشت که بيانگر بهداشتي بودن و رعايت الزامات بهداشتي کالاست و صدور پروانه کاربرد علامت استاندارد ملي ايران توسط سازمان استاندارد که بيانگر کيفيت مطلوب از لحاظ ويژگي­هاي فيزيکي و شيميايي و ميکروبي کالاست، از الزامات و موارد اجباري مکتسبه توسط توليدکنندگان قبل از عرضه کالا به بازار مصرف مي­باشد. بنابراين کالاي مزبور قبل از اينکه به بازار عرضه گردد مي­بايست در ابتدا به طور آزمايشي توليد شده و اين دو سازمان طي نمونه­برداري و آزمون فرآورده موصوف و کسب اطمينان از صحت و سلامت کالا اجازه عرضه محصول را صادر نمايند.

اما وجود شماره اين دو پروانه بر روي کالا نافي لزوم کنترل و نظارت مستمر کالا نمي­باشد. دستمال­هاي کاغذي هم در محل توليد و هم در مرکز عرضه همواره توسط سازمان استاندارد کنترل و آزمون مي­گردد تا حافظ ارزش علامت استاندارد به کار رفته بر روي آن باشد. در اين ميان تنها کنترل و نظارت دولت به تنهايي جوابگوي امر کنترل کيفيت نمي­باشد. بنابراين خانواده­ها نقش اصلي و اساسي را در اين بين خواهند داشت اما برخي از خانواده­ها بدون اطلاع از ويژگي و کيفيت محصولات بهداشتي و دستمال کاغذي اقدام به خريد آن­ها مي­کنند که همين امر ما را بر آن داشت تا براي تکميل چرخه نظارت و لزوم حفظ سلامت افراد خانواده توسط خودشان موارد الزامي و قابل توجه در هنگام خريد اين کالا را بازگو نماييم.

ويژگي دستمال کاغذي

دستمال کاغذي بايد حتماً از فروشگاه­ها و مغازه­هاي معتبر خريداري گردد. زيرا درصد زيادي از دستمال کاغذي­هاي عرضه شده در بازار که با قيمت پايين و توسط دستفروشان عرضه
مي­گردند داراي کيفيت مناسب نبوده و ممکن است موجب بيماري­هاي پوستي و آلرژيک گردند.

همچنين همگي بايد هنگام استفاده از دستمال کاغذي بسيار محتاط باشيم و استفاده صحيح از آن را به خصوص در حين سرماخوردگي و آنفلونزا بدانيم. متأسفانه افراد وقتي سرما مي­خورند و آب ريزش بيني دارند، دستمال­هاي آلوده خود را هر جايي مي­اندازند و از اين طريق آلودگي را منتقل مي­کنند. در عين حال استفاده از دستمال کاغذي غيراستاندارد باعث بروز آلرژي، سرفه، مشکلات پوستي و ... مي­شود، نکته مهم ديگر اينکه،اين دستمال­هاي کاغذي، يکبار مصرف هستند و درصورت کثيف شدن نبايد در جيب يا دست نگه داشته شوند و از تماس مستقيم آن­ها با چشم و دهان جداً خودداري گردد.

ويژگي­هاي عمومي

± دستمال­هاي کاغذي از خمير کاغذ الياف سلولزي بکر و يا الياف سلولزي باز يافت شده در
رنگ­هاي سفيد و يا الوان تهيه مي­گردند.

± دستمال کاغذي بايد کرپ شده باشد. يعني چين­خوردگي در سطح کاغذ وجود داشته باشد که اين چين­خوردگي­ها موجب افزايش سطح تماس و بالا بردن سرعت جذب آب مي­گردد، به طوري که هنگام پاک کردن دست خيس بعد از نيم ساعت حالت اوليه خود را به دست مي­آورد و اگر پودر شود حتماً مواد شيميايي به کار برده شده به ميزان مطلوب نبوده است.

± دستمال بايد فاقد پرز شامل الياف ريز و ذرات معدني که در فرآيند توليد و بسته­بندي ممکن است ايجاد شود، باشد.

± هرگونه ذرات غيرليفي قابل رؤيت بر روي ورق دستمال که رنگي بوده و يا داراي وضوح مشخصي است و به عنوان لکه شناخته مي­شود نبايستي از سه لکه با قطر يک ميلي­متر باشد.

± در هر برگ دستمال کاغذي نبايد بيش از سه سوراخ با قطر کمتر از 2 ميلي­متر داشته باشد.

± دستمال کاغذي نبايد داراي بوي نامطبوع چه در حالت خشک و چه در حالت خيس باشد. توجه شود گاهي دستمال­ها با عنوان دستمال معطر فروخته مي­شوند که اگر بوي نامطبوع دارند بايد به تاريخ توليد و سري ساخت آن توجه شود. درصورت اعتبار تاريخ مصرف از مراجع ذيربط راهنمايي گرفته شود. زيرا کليه اسانس­هاي به کار گرفته شده به عنوان ماده معطر بايد داراي مجوز بهداشتي باشند.

± در دستمال نبايد الياف کلوخه شده، تراشه و هرگونه جسم خارجي قابل رؤيت وجود داشته باشد.

± در دستمال نبايد پارگي ديده شود.

± گاهاً ديده مي­شود درصورت برداشتن يک برگ بقيه دستمال­ها نيز از جعبه بيرون مي­آيند. که اين امر بيانگر پرفوراژ نامناسب دستمال کاغذي مي­باشد. بنابراين بايد دستمال­ها برگ برگ و جدا جدا از جعبه خارج شوند.

± دستمال کاغذي در سه اندازه کوچک،‌ متوسط و بزرگ توليد مي­گردند باتوجه به لزوم درج ابعاد بر روي بسته­هاي دستمال کاغذي مصرف­کنندگان بايد مراقب اختلاف قيمت در اين سه اندازه باشند چرا که گاهاً دستمال­ها در ابعاد کوچک در همان جعبه­هاي معمولي که اندازه متوسط مي­باشند،
بسته­بندي مي­گردند و با اينکه بر روي جعبه­ها درج گرديده اما هنگام خريد متوجه اين ابعاد نيستند و قيمت پرداخت شده به اندازه دستمال­هاي متوسط مي­باشد که همين بي­دقتي مصرف­کنندگان موجب استمرار سودجويي برخي از توليدکنندگان گرديده است که اين­امر به راحتي با اندازه­گيري فضاي آزاد جعبه قابل پيگيري است. جعبه­ها نبايد در عرض بيش از 10 ميلي­متر و در طول بيش از 30 ميلي­متر   فضاي آزاد داشته باشند.

± درمورد دستمال اندازه کوچک طول جعبه بايد حداکثر 18 سانتي­متر باشد.

± تعداد دستمال کاغذي نيز از موارد قابل توجه توسط خريداران مي­باشد. توليدکنندگان دستمال­هاي کاغذي مجازند دستمال­ها را با تعداد 10 برگ دولا (جيبي)، 50 برگ، 100 برگ، 150 برگ،
200 برگ دو لا يا چندلا در بسته­بندي­هاي مکعب مستطيل و اگر بسته­ها شکل­هاي غيرمتعارف دارد با تعداد درج شده بر روي بسته توليد نمايند. يعني براي جعبه­هاي معمولي و متعارف در بازار (مکعب مستطيل) فقط همين تعداد اعلام شده در فوق مجاز مي­باشد، در غير اين­صورت منطقي و معقول بودن قيمت اعلام شده بايد توسط مصرف­کننده در نظر گرفته شود. در بعضي مواقع تعداد دستمال­ها 100 برگ يک لا و .... اعلام مي­گردد که اين امر براي گمراهي مصرف­کنندگان مي­باشد. لذا بايد حتماً تعداد لايه­ها 2 لايه و يا بيشتر اعلام گردد و يک لا مجاز نمي­باشد.

± دستمال­ها بايد در بسته­هايي، بسته­بندي گردند که استحکام کافي داشته و در طي حمل و نقل شکل ظاهري دستمال­ها حفظ شود. حتي اگر از بسته­بندي پليمري استفاده مي­گردد بايد لفاف از استحکام و ضخامت کافي برخوردار باشد.

ïبنابراين باتوجه به موارد گفته شده فوق عرضه دستمال­هاي فله­اي ممنوع بوده و توليدکنندگان مجاز به عرضه آن در بازار مصرف نمي­باشند. ادعاي توليدکنندگان بر درخواست بازار مصرف براي توليد دستمال فله­اي به خصوص در رستوران­ها و حتي خانه­ها به هنگام مجالس مي­باشد. باعنايت به عدم امکام کنترل تعداد برگ­هاي دستمال در اين بسته­ها و امکان آلودگي در حين حمل و نقل و
عدم تعيين قيمت مناسب براي چنين دستمال­هايي توليد آن­ها ممنوع مي­باشد. لذا بهتر است از دستمال­هاي بسته­بندي شده استفاده گردد.

در هنگام خريد حتماً به موارد ذيل که بايد بر روي بسته درج شده باشد، توجه نماييد:

- ابعاد ورق دستمال (مثلاً 5/20 * 20)

- تعداد دستمال و تعداد لايه (مثال 100 برگ دولا)

- شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت

- علامت استاندارد همراه با کد 10 رقمي در ذيل آن

- تاريخ توليد به روز، ماه وسال

- ذکر اندازه (مثال: اندازه بزرگ، يا متوسط و ...)

- اگر دستمال معطر است ذکر «دستمال معطر»