دقت در انتخاب کفش و توجه به رعايت اصول استاندارد در توليد آن يکي از ضروري‌ترين نيازها براي حفظ سلامت افراد است. اغلب مردم در انتخاب کفش به زيبايي و رنگ و طرح آن دقت مي‌کنند نه به مناسب بودن آن و اين مساله باعث به خطر افتادن سلامتي افراد در درازمدت مي‌شود. انتخاب کفش در وهله اول بايد براساس نوع استفاده‌اي که از آن مي‌شود صورت گيرد و همان طور که زمستان کفش مخصوص خودش را مي‌خواهد، تابستان نيز کفش مخصوص همين فصل را مي‌خواهد.
يک کفش مناسب سه مشخصه بارز دارد:
جنس خوب، پاشنه استاندارد و قالب و پنجه استاندارد
رويه کفش
رويه بيشتر کفش‌هاي موجود در بازار از دو جنس مختلف ساخته شده يا رويهاي از چرم طبيعي دارند يا از پلاستيک و يا چرم مصنوعي تهيه مي‌شوند. به تازگي هم بعضي از توليدکنندگان ، روي کفش‌ها اسپري بوي مصنوعي چرم مي‌افشانند و خريداران را درانتخاب محصول بامشکل رو به رو مي‌کنند. چرم طبيعي ، به علت دارا بودن منافذ طبيعي در بافتش، امکان تبادل هوا ميان بيرون و داخل کفش را فراهم آورده و باعث تنفس پا مي‌شود. به همين دليل ساده، بهترين رويه براي کفش همان رويه چرم طبيعي است، رويه مصنوعي به علت تبادل نکردن هوا باعث بوي بد پا و عرق کردن بيش از حد مي‌شود.
زيره کفش
زيره کفش‌هاي موجود در بازار دو نوع است :
-۱زيره ) POپي او(
-۲زيره) PVCپي وي سي (
زيره‌هاي POسبک تر، راحت تر و در برابر سايش مقاوم تر بوده و دوام آنها بيشتر است. ظاهر اين زيره‌ها تو پر بوده و در حالت خم کردن انعطاف بيشتري دارند. به هنگام خريد کفش بايد به اين نکته نيز دقت کرد که کف زيره نبايد صاف باشد بلکه بايد آج دار باشد تا از ليز خوردن جلوگيري کند.
پنجه کفش :
توجه به استانداردهاي پنجه کفش هم در انتخاب آن بسيار مهم است. از نظر قالب بندي، فضاي پنجه کفش بايد طوري باشد که به انگشت‌هاي پا فشار وارد نکند. کفش‌هايي که پنجه آنها تيز است باعث مي‌شوند انگشت‌هاي پا روي هم بيفتند. اين کفش ها، انگشتان پا را تحت فشار قرار داده و آنها را بدفرم مي‌کنند. اين مساله در خانم‌ها شايع تر است به طوري که انحراف شست پا در خانم‌ها ۹برابر آقايان است. جلوي کفش بايد به گونه‌اي باشد که پنجه‌هاي پا از هم باز بشود.
تنه کفش
تنه کفش که در واقع چارچوب روي کفش است و دور پا را در بر مي‌گيرد، بايد به راحتي در برابر فشارهاي وارده مقاومت کند و شرايط آناتوميکي پا را حفظ کند.
علاوه بر فاکتورهاي استاندارد مربوط به جنس و ساختمان کفش، فاکتورهاي ديگري نيز به هنگام خريد کفش به همان اندازه اهميت دارند.
چند توصيه براي خريد کفش:
1- خريد کفش بايد بعدازظهر باشد، زيرا به طور طبيعي پاي افراد صبح ها حدود نيم سايز کوچک تر از بعدازظهرهاست و دليل آن نيز اين است که پاها بعدازظهر متورم تر شده و به تبع آن سايزشان بزرگتر مي‌شود.
2- دقت در سايز کفش : بايد به دو نکته توجه شود اول اينکه در انتخاب کفش حتما بايد آن را پوشيد و اتکا به نمره‌هاي درج شده روي آن براي اطمينان از اندازه بودن آن کافي نيست.
دوم‌اينکه بايد به اين نکته توجه کرد که اندازه پاي افراد با افزايش سن ، کم و زياد شدن وزن و حتي بارداري تغيير مي‌کند لذا ملاک قرار دادن سايزهاي قبلي در انتخاب آن کار صحيحي نيست.
3-در هنگام خريد، پوشيدن هر دو لنگه کفش ضروري است در بيشتر افراد سايز يکي از پاها، بزرگ تر از ديگري است لذا اين افراد لازم است که در انتخاب کفش، پاي بزرگتر را ملاک قرار دهند ، نه پاي کوچکتر را.
۴- راه رفتن با کفش در همان زمان خريد بسيار مهم است و اگر کفش بند دارد بايد بندهاي آن را بست و با آن چند قدم راه رفت.
5-کفش مناسب کفشي است که انگشت شست پا، به راحتي در آن حرکت کند و بين انگشت شست و لبه جلويي کفش ، حدود نيم تا يک سانتي متر فاصله وجود داشته باشد.
6 -هرگز کفشي را که تنگ است به خيال اين که جا باز مي‌کند، نخريد.
7 -صندل‌هاي لاانگشتي که در فصل تابستان بسيار متداول مي‌شود، انتخاب بسيار بدي است زيرا پوشيدن اين مدل‌ها باعث تغيير در نحوه حرکات عادي و طبيعي شده و در نهايت به پاها و زانو آسيب مي‌رسانند
8- اول از همه مطمئن شويد که اندازه کفش مناسب پاي شماست؛ به خصوص پنجه آن.
9- کفش نبايد خيلي هم نرم باشد. در حقيقت کفش مناسب نه خيلي سفت و خشک است و نه خيلي نرم و گشاد.
10-- توجه داشته باشيد فضاي اضافي جلوي کفش باعث مي‌شود که پا درون آن بلغزد و تاول بزند. بهتر است بين نوک بلندترين انگشت پا و نوک کفش حدود يک سانتيمتر فاصله باشد.
11 -کفش بايد انعطاف لازم را داشته باشد زيرا حالت سفتي در آن مانع راه رفتن طبيعي شده و باعث ايجاد پينه و ميخچه در پا مي‌شود
12- قالب کفش‌هاي مختلف متفاوت است بنابراين به صرف سايز کفش، آن را نخريد.
13 -بهترين قالب کفش مدلي است که يک تا ۲سانتيمتر پاشنه داشته و قسمت جلويي آن گرد باشد.
14-بدترين مدل کفش مدلي است که بيش از ۳سانتيمتر پاشنه داشته و نوک‌تيز باشد.
15- به طور کلي کفش استاندارد کفشي است که 5/2 سانتيمتر پاشنه پهن داشته باشد.
16- فاصله پاشنه تا پنجه پا که اصطلاحا قوس طولي کف پا ناميده مي‌شود، بايد طوري در کفش جا بگيرد که انعطاف نداشته باشد و کفش، قوس کف پا را حمايت کند.
17- پنجه کفش لازم است گرد بوده و فضاي کافي براي انگشتان داشته باشد؛ طوري که ميان نوک کفش تا نوک انگشت دوم حداقل يک سانتيمتر فاصله باشد.
18-بهتر است رويه کفش از جنس چرم يا کتان باشد.
19 توصيه مي‌شود از کفش‌هاي بندي استفاده شود، زيرا قدرت تطابق بيشتري دارند.
20 -از خريد کفش‌هاي با کفي بسيار ضخيم يا پاشنه بلند پرهيز کنيد.
کفش‌هاي پاشنه دار:
يکي ديگر از نکات بسيار مهم در انتخاب کفش ، پاشنه دار بودن آن است که البته در خانم‌ها مصداق بيشتري دارد.
کفش‌هاي "پاشنه تخت" چون حالت ضربه گيري در پاشنه ندارد، هنگام راه رفتن باعث درد پاشنه مي‌شوند. پس پاشنه بايد وجود داشته باشد اما کفش‌هاي پاشنه بلند هم به طريق ديگري سبب آزار و درد پا مي‌شوند. زنان ۱۰برابر مردان بيشتر از درد پا شکايت دارند و دليل آن نيز پوشيدن کفش‌هايي با پاشنه بسيار بلند با پنجه تيز است که به انگشتان پا فشار مي‌آورند. خانم‌ها کفشي که پاشنه‌اش بلندتر از ۳سانت باشد نپوشند زير هر چه پاشنه کفش بلند تر باشد فشار وارده بر کف پا بيشتر مي‌شود که اين فشار به جلوي پا و در نهايت به پنجه‌ها منتقل شده و باعث آسيب رسيدن به انگشتان مي‌شود.
عوارضي مانند انحراف انگشت شست پا، ميخچه، تاول و خميدگي‌انگشتان دردهاي مزمن کمر، دردهاي مفاصل و زانو و پاشنه و خستگي‌هاي زودرس، پيامد مستقيم استفاده از چنين کفش‌هايي است.
با آغاز فصل تابستان و گرم‌تر شدن هوا کفش‌هاي موسوم به کفش‌هاي تابستاني يا صندل وارد بازار مي‌شود نکته مهم اين کفش ها اين است که پا به هنگام حرکت بايد در يک حالت ثابت بماند. در کفش‌هايي که پشت باز هستند هنگام حرکت، يک انرژي صرف بيرون نيفتادن آنها از پا مي‌شود و اين کفش‌ها باعث خستگي بي‌مورد مي‌شود. لذا توصيه مي‌شود که اگر قصد پياده رويهاي طولاني تر از ۲۰دقيقه را داريد به هيچ وجه صندل نپوشيد.
کفش مناسب براي کودکان بايد ويژگي‌هاي زير را داشته باشد:
۱- رويه آن بلند باشد يعني حداقل تا نزديک مچ بيايد و حتي‌الامکان رويه آن با بند بسته شود.
۲- پشت و پهلو داشته باشد.
۳- نزديک به ۲ سانتيمتر پاشنه داشته باشد و حتي‌الامکان جنس آن از چرم باشد.
منظور اين است که از پوشيدن کفش‌هاي جلو باز، بدون پشت و پهلو و يا جنس‌هاي نرم مثل پارچه و کتاني تا حد امکان خودداري شود.
عدم استفاده از کفش استاندارد
در صورتي‌که به نوع کفش کودکان توجه نشود و بچه‌ها از کفش‌هاي غير استاندارد استفاده کنند، پاهاي آنان تغيير فرم مي‌دهد که به تدريج با افزايش سن و اضافه شدن وزن کودک منجر به درد پاشنه و مچ پا و نهايتا در مراحل بعدي درد زانوها خواهد شد. مضافا اين که چون فرم پاهاي بچه مشکل دارد، کفش‌هاي او زودتر از معمول دچار تغيير شکل و بدفرمي مي‌شوند.