1ـ چاقي يک بيماري مزمن است و مثل هر بيماري مزمن ديگر، درمان آن نياز به زمان دارد.
2ـ براي درمان چاقي از دارو استفاده نکنيد، چرا که دارو غذا نيست و در هر حال داراي عوارضي ميباشد.
3ـ در درمان چاقي خود هيچگاه عجله نداشته باشيد و يادتان باشد که رژيم غذايي با کاهش وزن تدريجي علاوه بر اينکه قابل تحمل تر است، عوارضي نداشته و تقريباً غير قابل بازگشت ميباشد.
4ـ چاقي با بسياري از بيماريها چه مستقيم و چه غيرمستقيم ارتباط دارد مانند: افزايش فشار خون، سختشدن جدار رگها، بيماريهاي کبدي و صفراوي (بيشتر سنگ کيسة صفرا)، آرتريتها از جمله آرتروز ، اختلالات تنفسي، نقرس، واريس، نازايي، پرمويي زنان، چربي بالاي خون و از همه مهمتر احساس محروميت اجتماعي و حقارت ( البته در چاقيهاي شديد)
5- يادمان باشد که استخوانهاي هر شخص براي وزن مطلوب و سلامت او طراحي شده است.
6ـ چاقي باعث کاهش عمر ميشود و اين امر اثبات شده است.
7ـ علل چاقي :
الف) فشارهاي دروني، استرسها و افسردگيها
ب) بيماريهايي از قبيل : کمکاري تيروئيد، اختلالات هيپوتالاموس و …
ج) مصرف بعضي داروها مثل داروهاي ضد بارداري، ضدافسردگي و ضداضطراب و کورتونها
د) اختلال تغذيهاي (دريافت بيشتر انرژي و کمي فعاليت)
ه) ژنتيک: 30% علت چاقيها را شامل ميشود.
از تمامي اين عوامل اختلال تغذيهاي و يا اگر بهتر گفته شود عادات بد غذايي از همه مهمتر است، بطوريکه اگر شخصي علاوه بر نياز روزانهاش هر روز يک نان سوخاري (که بسيار کالري کمي دارد) اضافه بخورد، بعد از 20 سال پانزده کيلوگرم اضافهوزن پيدا خواهد کرد.
درمان چاقي به چهار دستة تقسيم ميشود:
الف) درمان دارويي:
ـ داروهاي ديورتيک (ادرارآور): که به سرعت با از دست رفتن آب بدن، شخص دچار کاهش وزن (دقت کنيد: کاهش وزن نه لاغرشدن) ميشود که از نظر علمي نه تنها صحيح نيست بلکه خطرناک نيز ميباشد. اکثر مؤسساتي که در تبليغات خود کاهش وزن سريع را نويد ميدهند از اين روش استفاده ميکنند.
ـ داروهاي هورموني: مثل داروهايي که باعث پرکاري غدة تيروئيد ميشوند. اين داروها نيز با افزايش کاتابوليسم (مصرف انرژي) باعث کاهش وزن و همچنين لاغرشدن ميشوند که اين روش نيز به دليل اينکه در روند طبيعي بدن اختلال ايجاد ميکند، ازنظر علمي صحيح نبوده خطرناک ميباشد.
ـ داروهاي ملين: اين داروها با دفع مواد غذايي بدن و جلوگيري از جذب مواد باعث کاهش وزن ميشوند که واضح است در درازمدت باعث سوءتغذيه و کمبود بعضي مواد موردنياز بدن خواهند شد. ضمن اينکه خود نيز عوارضي از قبيل شکمدرد و … دارند.
اين داروها با کاهش دادن اشتهاي شخص باعث کمخوردن و کاهش دريافت انرژي ميشوند. عوارض آنها بيشتر سوءتغذيه، ريزش مو، ضعف و افسردگي ميباشد.
ـ داروهايي که مانع جذب چربي ميشوند: اين داروها که امروزه موردمصرف زيادي پيدا کرده و تبليغات زيادي در مورد آن انجام ميشود با اتصال به چربي مواد غذايي، مانع جذب آنها ميشوند و بدينوسيله کالري کمتري به بدن ميرسد. به دليل اينکه در رژيم غذايي افراد ايراني بر خلاف غربيها مواد نشاستهاي بيشتر است، مصرف آنها کاملاً مؤثر نبوده همچنين اين داروها برخلاف تبليغات انجام شده روي چربي بافتهاي بدن تأثيري ندارد. لذا فقط تا زمان مصرف مؤثر بوده ضمن اينکه به دليل عدم جذب ويتامينهاي محلول در چربي مثل ويتامين K,A,D,E شخص دچار کمبود اين ويتامينها شده و همچنين اين داروها قيمت بالايي دارند.
ب) استفاده از وسايل و شيوههاي مخصوص: عبارتند از: سونا، ترموتراپي (استفاده از گرماي موضعي) ماساژ درماني، کمربند لاغري، طب سوزني، کرمها، پمادها، ژلها، گوشوارة لاغري که همگي اينها از نظر علم پزشکي و تغذيه مورد قبول نميباشند و همگي کمابيش باعث ايجاد عوارض ميشوند. ضمناً بيشتر اين راهها بجاي کاهش وزن يا لاغري فقط باعث کاهش سايز ميشوند.
ج) درمانهاي جراحي: در موارد چاقيهاي بسيار شديد انجام ميشود. شامل برداشتن قسمتهايي از روده يا معده، بالونگذاري داخل معده براي کاهش حجم آن و برداشتن چربي زير پوست شکم با ساکشن يا ليزر که همگي اينها به دليل عوارض شديدي که دارند زياد مورد توجه نيستند.
د) رژيم درماني:
ـ آب درماني: يکي از روشهاي قديمي است و بعد از پايان دوره به دليل محروميت شديد غذايي اختلالات گوارشي بهمراه دارد. علاوه بر عوارض شديد جسماني فقط براي مدت کوتاهي ميتواند قابل تحمل باشد.
ـ کاهش وزن از طريق ورزش: ورزش يکي از روشهاي بسيار مناسب براي برخورداري از جسم سالم و وزن ايدهآل است. کاهش وزن فقط از طريق ورزش مشکل و دشوار است چرا که مثلاً براي کاهش يک کيلوگرم وزن بايد 20 ساعت پيادهروي کرد.
ـ کاهش وزن از طريق رژيم غذايي: حذف يک وعدة غذايي مثل صبحانه يا شام از جملة اين روشهاست که با حذف صبحانه فرد دچار افت قند خون طي روز و کاهش کارآيي روزانه و پرخاشگري شده و درضمن در وعدههاي بعدي با پرخوري جبران ميشود. ضمن اينکه سوءتغذيه نيز از عوارض آن است.
ـ کاهش وزن از طريق رژيم غذايي همراه با ورزش: اين روش بهترين و اصوليترين روش براي کاهش وزن و داشتن وزن ايدهآل است. در اين روش از يک رژيم غذايي برنامهريزي شده همراه با ورزش متعادل (مانند پيادهروي) استفاده ميشود. اين روش سلامت جسم و روح را به ارمغان ميآورد و عوارضي مانند ريزش مو و چروکيدگي پوست و … را درپي نخواهد داشت.
در طي رژيم بايد عادات غذايي گذشته را ترک کنيد و به عادات غذايي جديد انس بگيريد که اين مهمترين اصل در درمان چاقي است.
با توجه به موارد فوق بهترين و سالمترين راه حل در مورد درمان چاقي اين موارد ميباشد:
الف) رژيم غذايي صحيح
ب) ورزش مناسب و کافي
ج) تغيير رفتار و اصلاح عادات بد غذايي