از شوينده هاي خانگي بيشتر بدانيم

مواد شوينده از جمله پودرهاي رختشويي، مايع ظرف شويي و مايع سفيدکننده هرچند باعث پاکيزگي مي شود اما رعايت نکردن نکات دقيق مصرف، مي تواند سلامتي را به مخاطره اندازد.

در کشور ما   هر ساله  به علت استفاده‌ نادرست از برخي   مواد هاي شوينده بويژه پاک کننده ها و سفيدکننده هاي خانگي،افراد زيادي  بر اثر  مسموميت    با  اين مواد  راهي مراکز درماني  مي گردند.

مسموميت هاى ناشى از استنشاق مواد شوينده و پاک کننده:

بيشتر موارد مسموميت با شوينده ها از نوع استنشاقى است، استفاده از مواد سفيدکننده در فضاى بسته حمام و دستشويى به علت ايجاد گاز کلر، موجب تحريک راه هاى هوايى شده و علايم مسموميت در افراد بروز مى کند و سرفه، خس خس سينه و تنگى نفس بويژه در افراد داراى زمينه بيمارى هاى ريوى از جمله علايم مسموميت با اين مواد است. گاهى افراد بويژه زنان خانه دار براى پاکيزگى بيشتر سطوح سراميکى از مخلوط   سفيدکننده و ترکيبات اسيدى بسيار قوى مانند جوهر نمک استفاده مى کنند که به علت برخى فعل و انفعالات شيميايى موجب آزاد شدن بيشتر گاز کلر و در نتيجه شدت علايم مسموميت مى شود و در صورت بالا بودن سن و داشتن زمينه بيمارى هاى ريوى و قلبى، مى تواند منجر به مرگ شود. لذا به زنان خانه دار توصيه مى شود از مخلوط کردن مواد سفيدکننده و جوهرنمک خوددارى کنند و هنگام شست وشوى حمام و دستشويى از ماسک هاى محافظ استفاده و پنجره ها را باز و تهويه را روشن کنند تا جريان هوا برقرار شود.

همچنين استفاده زياد از سفيد کننده و پاک کننده ، انواع حلال و مواد ضد عفونى بويژه در محيط هاى سربسته و کوچک مى تواند آسيب هاى جدى و گاه جبران ناپذيرى به ريه و مجارى وارد کند. اين درحالى است که بسيارى از مواد ضد عفونى کننده نيز به راحتى از ماسک هاى کاغذى عبور مى کنند و مى توانند موجب آسيب ريه شوند. بنابراين تهويه مناسب در محل و استفاده نکردن از محلول هاى غليظ مى تواند به پيشگيرى از اين مشکلات کمک کند.

بيماران داراى مشکلات تنفسى مانند آسم يا افرادى که حساسيت ريوى دارند، به هيچ عنوان نبايد با اين مواد شيميايى در تماس باشند و حتى افراد سالم نيز به اميد زدن ماسک هاى کاغذى، در محيط بسته و بدون تهويه نمى توانند از اين مواد استفاده کنند.

مشکلات پوستى ناشي ازتماس مستقيم با مواد شوينده و پاک کننده:

مشکلات پوستى و مخاطى از ديگر عوارض مصرف نادرست مواد شوينده مى باشد. ترکيبات شوينده خاصيت سوزانندگى خفيفى دارند که در نتيجه تماس طولانى با سطح پوست اثر تحريکى روى آن ايجاد مى کنند.     بيمارى پوستي  اگزماى دست که خارش، قرمزى و خشکى پوست و تاول هاى ريز را به دنبال خواهد داشت شايع ترين بيمارى زناني است که  مستمرا در معرض تماس   مستقيم پوست دست با مواد سفيد کننده و پاک کننده و حتى تماس زياد با آب و رطوبت مي باشند.معمولاً تظاهر بيمارى در کف دست و روى نوک انگشتان بروز و گاهى فاصله ميان انگشت حلقه و کنارى را درگير مى کند و ضايعه اى به شکل پيش بند تشکيل مى شود که به اگزماى پيش بندى معروف است. به علاوه زياد نگه داشتن دست در آب و رطوبت نيز منجر به ايجاد قارچ پوستى مى شود. اين ضايعات در صورت درمان نشدن بموقع موجب التهاب و ترک پوست مى شوند. همچنين تماس مواد شيميايى با پوست مى تواند عوارض مختلفى در بر داشته باشد، به عنوان مثال تماس مکرر با سفيد کننده ها موجب از بين رفتن چربى پوست در محل تماس شده و به دنبال آن خارش، سوزش، زخم، ترشحات آبکى و چرکى ايجاد مى شود.

بهترين راه براى جلوگيرى از خشکى پوست و عود اين ضايعات، استفاده از کرم هاى حاوى اوره، گليسيرين، وازلين و غيره است. زنان خانه دار بايد هنگام خانه تکانى و استفاده از مواد شوينده، پاک کننده و سفيد کننده حتماً از دستکش استفاده کنند و به علت احتمال ايجاد حساسيت به دستکش هاى لاستيکى بايد ابتدا دستکش نخى و سپس از دستکش پلاستيکى استفاده کرد.

آسيب هاى ناشى از مواد شوينده بر چشم:

 انواع مواد شيميايى در درجه هاى مختلف به چشم آسيب مى رسانند و مواد شوينده و رنگ بر ازجمله خطرناک ترين مواد براى چشم به شمار مى روند و در صورت تماس با چشم به سرعت قرنيه را زخم کرده و حتى در موارد شديدتر مى توانند به سوراخ شدن کره چشم منجر شوند. مواد شوينده همچنين مى توانند موجب ايجاد زخم هاى شديد در پلک شده و چسبندگى هاى کره چشم و پلک را به همراه داشته باشند. آسيب ناشى از اين مواد ممکن است آن قدر جدى باشد که بينايى به طور کامل از بين برود.

در صورت تماس مواد شوينده يا هر ماده شيميايى ديگر با چشم بايد بلافاصله چند بار چشم را در آب باز و بسته کرد تا ماده از چشم خارج شود. در صورت باقى ماندن ماده شيميايى در چشم، در فاصله زمانى مراجعه مصدوم به چشم پزشک، آسيب ناشى از اين مواد شديد تر مى شود.

آسيب هاى وارده به چشم از نظر زمانى و مالى بسيار هزينه بر است و به علاوه آسيب روانى شديدى به دنبال دارد، بنابر اين پيشگيرى از اين موارد بسيار ضرورى است و بايد هنگام کار با مواد شيميايى و شوينده از عينک هاى حفاظتى استفاده کرد. همچنين بايد اين مواد دور از دسترس اطفال نگهدارى و در حداقل غلظت استفاده شوند، چرا که هرچه ميزان غلظت بيشتر باشد، آسيب ناشى از اين مواد شوينده و پاک کننده شديدتر مى شود.

خطرمسموميت کودکان باموادشوينده:

برخى نيز به علت بى دقتى و سهل انگارى، مواد پاک کننده و سفيدکننده را در دسترس کودکان قرار مى دهند و احتمال دارد آنها نيز به علت کنجکاوى با اين مواد در تماس قرار گيرند. اين کار منجر به التهاب و سوختگى دستگاه گوارش مى شود و عمل بلع را با مشکل مواجه مى کند. والدين در صورت مسموميت خوراکى فرزندان، نبايستي آنها را وادار به استفراغ کنند، زيرا اين کار موجب آسيب ديدگى و سوختگى بيشتر دستگاه گوارش مى شود. بنابراين بهتر است تا رساندن مصدوم به بيمارستان يا مراکز درمانى، عمل رقيق سازى با آب يا شير صورت گيرد و به دفعات و به مقدار ۳۰ تا ۵۰ سى سى به کودک، شير يا آب خورانده شود.

توصيه هاي ايمني جهت پيشگيري از حوادث ناشي ازموادشوينده :

* هنگام استفاده از شوينده‌هاي شيميايي، حتماً از ماسک مناسب استفاده کنيد.
*در هنگام استفاده از مواد شيميايي و فرآورده هآي شوينده و پاک کننده ، پنجره ها را باز کرده و تهويه را روشن نماييد تا هوا بخوبي در محيط جريان داشته باشد .
*از مخلوط کردن مواد شيميايي مانند جوهر نمک و مواد سفيد کننده جدا خودداري کنيد، بخار ها و گازهاي ناشي از اين اختلاط بسيار سمي و خفه کننده ميباشد .
*بخار متصاعدشده از ترکيب جوهرنمک وسفيد کننده بسيار خطرناک است؛ خصوصاً براي چشم، پوست و ريه. توصيه مي‌شود از ترکيب اين دو ماده خودداري کنيد.
*کاربرد فراوان مواد شوينده و پاک‌کننده از جمله جرم‌گيرها و سفيدکننده‌ها در منازل، موجب انتشار برخي ذرات شيميايي خطرناک در توالت، حمام و آشپزخانه مي‌شود و استفاده و تداوم اين مواد به همراه آب گرم هم اثر منفي آن را دوچندان مي‌کند.

*محصولات شيميايي و شوينده را هميشه در ظرف اصلي آن نگهداري کنيد هيچگاه اين مواد را در ظرف مواد خوراکي ( مانند بطري نوشابه ) نگه داري نکنيد . اين عمل سبب خورده شدن اشتباهي اين مواد توسط کودکان مي شود .

هميشه پس از استفاده از مواد شيميايي سريعا درب آن را ببنديد .

*مواد شوينده ، ضدعفوني کننده وسفيد کننده را در کمد نگه داري کنيد که در ِ آن قفل شده و قابل دسترس بچه ها نباشند.

*قراردادن موادي از اين دست درکابينت هاي زميني آشپزخانه، ممکن است خطرات بسياري را براي کودکان ايجاد کند.

*اگر در خانه تان با يکي از مواد ياد شده ، مشغول کار هستيد و کودک شما در نزديکيتان مشغول بازي است به هنگام ترک آن مکان حتي به طور موقتي براي جوابگويي زنگ در يا تلفن، کودک را به همراه ببريد.

*بر روي قوطي مواد ياد شده حتماً برچسبي حاوي نام کالا و جمله” خوردني نيست” بچسبانيد.

*اگر از مواد سفيد کننده و انواع اسيدها استفاده مي کنيد ، مراقب باشيد که به پوست، چشم و حتي لباس شما نپاشد.

*در صورتي که حتي قطره اي از آن با چشم شما تماس پيدا کرد، به سرعت چشمتان را با آب فراوان بشوييد.

*هنگامي که براي شست و شوي سرويس هاي بهداشتي از مواد فوق استفاده مي کنيد، حتماً پنجره اي را در آن مکان باز کرده و در صورت وجود هواکش ، آن را روشن کنيد. در ضمن براي شست و شو از آب داغ استفاده نکنيد، زيرا بخارات ناشي از محلول آب داغ و مواد شوينده ، سبب مسموميت تنفسي شود.

*از کار با مواد شيميايي قابل اشتعال در نزديکي شعله گاز بپرهيزيد، زيرا ممکن است همين بي *دقت در تاريخ مصرف، نوع کاربري شوينده و قدرت شويندگي بهترين راهنما براي استفاده از مواد شوينده است.

*در صورت تماس مستقيم دست با شوينده ‌ها، ‌ساده‌ ترين کار ‌زير آب نگه داشتن دست است و نبايد خودسرانه از پمادها از جمله نوع کورتن‌دار که موجب تشديد حساسيت و نازک شدن پوست مي شود، استفاده کنند .

*بهتر است پس از اتمام کار دستها با آب شسته و از کرم مرطوب کننده استفاده شود.

نکته آخر هرگز مواد شوينده مختلف را با هم ديگر مخلوط نکنيد. اگر يک محصول شوينده براي پاک کردن سطحي کافي و کارساز نباشد، ابتدا با دستمال نمدار مواد قبلي را کاملاً از روي سطح زدوده ، سپس مواد جديد را استفاده کنيد.